مکنده صنعتی صنایع فولاد

به همان اندازه که صنایع فلزکاری توسعه یافته است و به سمت تخصصی تر شدن در تمامی زمینه ها پیش رفته است، تجهیزات نظافت این صنعت نیز تخصصی تر شده اند، بطوریکه نظافت بخش های مختلف یک سایت فلزکاری و انواع مختلف آلودگی‌ها، براده‌های باقیمانده و ذرات گرد و غبار موجود در آن ، تنها با استفاده از یک مدل مکنده صنعتی امکان پذیر نمی‌باشد. حتی پس از عرضه مکنده های خاک و آب (خشک/تر) نیز تنها یک نوع مکنده نمی‌تواند پاسخگوی کلیه نیازهای یک سایت فلزکاری باشد. انتخاب یک مکنده صنعتی مناسب و متناسب با نیازمندی‌های صنعت فلزکاری چه برای مدیریت سیالات و حفاظت از تجهیزات در مقابل گرد و غبار باشد چه برای نظافت پس از عملیات پرداخت، موجب افزایش زمان به کار (uptime)، حفظ کیفیت محصول و ارتقاء ایمنی محیط می شود و عمر مفید تجهیزات گران قیمت و مواد را افزایش می‌دهد.

کاربرد جاروبرقی دائم کار

کاربرد جاروبرقی های تجاری حتی مدل‌های خاک و آب آنها در صنایع فلزکاری به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. تمیز کردن یک چاهک 200 لیتری روغن توسط یک مکنده صنعتی در کمتر از یک دقیقه انجام می‌شود حال آنکه انجام همین عملیات با یک جاروبرقی تجاری بسیار زمان‌برتر می‌باشد و از سوی دیگر یک جارو برقی تجاری قادر به انجام چنین عملیاتی بصورت روزانه نخواهد بود و در صورت کاربرد پیوسته تحت چنین شرایط کاری، در مدت زمان بسیار کوتاهی کاملا از بین خواهد رفت.

اگر به دنبال ابزاری برای نظافت سایت ماشین‌کاری یا دستگاه ماشین کاری با جت آب هستید، باید گزینه‌های تخصصی تری را برای انجام عملیات نظافت روزانه خود در نظر بگیرید. در اغلب موارد، افراد می‌دانند که به دنبال یک مدل صنعتی هستند اما دقیقا نمی دانند چه مدلی برای آنها مناسب است. این مقاله در ابتدا انواع دستگاه های جاروبرقی صنعتی مورد استفاده در صنایع فلزکاری را معرفی می نماید و سپس انواع براده های مرسوم این صنعت و مکنده مناسب آنها را معرفی می کند.

دستگاه های مکنده صنعتی با عملکرد پیوسته (دائم کار)

این دستگاه های مکنده صنعتی برای عملکرد 24 ساعته در هفت روز هفته طراحی شده اند و قادر به مکش سخت‌ترین مواد همانند براده های سنگین فولاد یا توده های پودری می باشند.برخی دستگاه‌های مکنده صنعتی دائم کار قابل حمل به اندازه ای قدرتمند هستند که توانایی کشش یک توپ بولینگ را دارند و با موتورهایی با قدرتی در محدوده  1.8 تا بیش از 90 کیلووات عرضه می‌شوند و برای افزایش ظرفیت جمع آوری مواد و بهبود هندلینگ آن مجهز به مخازن اضافی می باشند.

دستگاه های جاروبرقی ضد انفجار (برای گرد و غبار قابل احتراق)

اگر چه برخی از دستگاه‌های مکنده صنعتی مورد استفاده برای جمع آوری گرد و غبارات قابل احتراق، دارای موتور الکتریکی می‌باشند اما غالبا از مکنده‌های هوا کار بدین منظور استفاده می‌شود. در این نوع دستگاه مکنده صنعتی از برق استفاده نمی‌شود و دستگاه هنگام عملیات هیچ گونه حرارتی ایجاد نمی‌کند. این مکنده ها دارای اتصال به زمین هستند و ملزم به دارا بودن شرایط استاندارد  ATEX  می‌باشند. گرد و غبار قابل احتراق در محیط های فلزکاری شامل پوشش‌های پودری و گرد و غبار منیزیم و آلومینیوم می باشد.

مکنده ‌های مرکزی یا ثابت 

در سیستم‌های مکنده ایستا، نیاز به تخلیه دستی نمی باشد و این امکان برای کاربر فراهم می‌گردد که تجهیزات نگهدارنده و حمل کننده قطعات و شیارها و حفرات ابزارآلات را به سرعت تمیز نماید. سیستم‌های مکنده ایستا معمولا از یک سیستم مکش و یک مخزن رابط ویژه تشکیل شده اند که براده‌ها را جمع کرده  و در یک نوار نقاله موجود روی زمین یا زیر زمین منتقل می کنند و در مخزن رابط که بر حسب نوع مکنده می تواند کیسه ای یا یک مخزن بزرگ باشد، تخلیه می نمایند. بنابراین نوع مخزن در هر دو حالت به گونه ای است که نیاز به تخلیه دستی نیست یا کیسه تعویض می شود یا مخزن بزرگ توسط دستگاه لیفتراک جابجا شده و محتویات آن درون محل در نظر گرفته شده برای ضایعات، تخلیه می شود. این طراحی کاربران را قادر می‌سازد که بیشتر بر روی ساخت قطعات تمرکز کنند. نوع دیگری از سیستم‌های مکش ایستا وجود دارند که براده‌ها را بطور اتوماتیک از ابزارآلات مجزایی که مجهز به  نقاله حلزونی هستند جمع آوری می‌کنند و آنها در در یک مخزن رابط مرکزی جمع می‌نمایند. در این نوع مکنده‌ها نیز نیاز به تخلیه دستی حذف شده است.

مکنده‌های مخصوص بازیافت مایعات فلزکاری

مکنده های بازیافت مایعات فلزکاری مایعات را با سرعت 170 تا 340 مترمکعب در ساعت مکش می‌کنند. علاوه بر قابلیت مکش صد در صدی مایعات، این مکنده‌ها قادر به بازیافت مایعات همراه با ذرات جامد همانند براده‌ها می‌باشند. این مکنده‌ ها مجهز به اهرمی هستند که دستگاه را از مد مکش خارج کرده و به مد دمش می برد و در این حالت مایعات فیلتر شده با نرخ شار کنترل شده از مخزن تخلیه می شوند.

دستگاه های مکنده‌ صنعتی آب و خاک

سایت های فلزکاری و صنایع فلزی علاوه بر حجم بالای براده‌، تراشه‌ و گرد و غبار فلزات غالبا حاوی مایعاتی همانند آب و کف، روغن و ... می‌باشند در نتیجه استفاده از مکنده‌ای که قادر به مکش مواد جامد و مایع بطور همزمان و در طولانی مدت باشد، بسیار مهم است. طراحی این مکنده‌ها به گونه ای است که از ورود آب به موتور، و همچنین مرطوب شدن فیلتر و گرفتگی منافذ آن جلوگیری می‌شود.

مکنده هایی با مکانیزم مکش خارج از مخزن

این مکنده ها از نوع مکنده‌های هوا کار بازیافت مایع می‌باشند که برای کاربرد در مورد مواد با ویسکوزیته بالا طراحی شده اند. قرارگیری مکانیزم مکش در خارج از مخزن، این امکان پر شدن حجم مخزن تا 99% را فراهم می‌کند. این نوع مکنده‌ها برای تمیز کردن ماشین های شستشوی قطعات بسیار مناسب می‌باشند. پیشرفت‌های صورت گرفته در انواع مکنده‌های صنعتی موجود برای کاربردهای خاص در صنایع فلزی و فلزکاری باعث شده است که این تجهیزات به ابزاری بیش از تجهیزات نظافت تبدیل شوند و در واقع نوعی از ابزار تولید باشند که  زمان کار را افزایش می‌دهند و کیفیت محصول را بهبود می‌بخشند. در ادامه فهرستی از براده‌های معمول صنایع فلزی و فلزکاری و مکنده های صنعتی مناسب برای هر کدام  به اختصار معرفی شده اند:

مایعات خنک کننده

برای مکش و جمع‌آوری مایعات و براده ها از ابزارآلات ماشینکاری، مکنده های ویژه بازیافت مایع مجهز به سبد جمع آوری براده و مخزن جمع آوری مایع مناسب هستند که می توانند ماهیت مایع خنک کننده را حفظ کرده و امکان بازگشت سیال بازیافت شده به سیستم را فراهم نمایند. این مکنده ها توده ای شدن تراشه ها و ذرات ریز در مخزن را کاهش می دهند و با جلوگیری از رشد باکتری ها و قارچ ها، ایمنی کارکنان را افزایش می‌دهند.

این سیستم‌های مکنده همچنین برای عملیات فلزکاری بزرگ تر نظیر فرزکاری پرسرعت بالهای هواپیما و جاهایی که لازم است برای حفظ دقیق اندازه ها، مایعات از حفرات سریعا خارج شوند، ایده آل می باشند.

براده و لجن

تمیز کردن لجن از چاهک ها و میزهای برش با واترجت، کاربرد مرسوم دیگر مکنده های صنعتی در صنایع فلزکاری می‌باشد. این مواد نیمه جامد شبیه ماسه، هنگامی تشکیل می‌شوند که تراشه ها و براده ها در کف چاهک ته نشین می‌گردند. این لجن ها محل ایده آلی برای رشد قارچ ها و باکتری های مضر بوده و سلامت کارکنان را به خطر انداخته، طول عمر سیالات بکار رفته برای فلزکاری را  کاهش داده، بر روی عملکرد ماشین تاثیر منفی گذاشته و در نهایت خطوط پاشش مایعات را مسدود می نمایند. بررسی ها نشان می دهد که مایعات خنک کننده آلوده می توانند عمر دستگاه را به میزان 10% کاهش دهند.

در برخی از سایت های فلزکاری، تمیز کردن چاهک ها همچنان بصورت دستی صورت می گیرد و از آنجائیکه این کار نامطبوع می باشد، چاهک ها اغلب به اندازه کافی تمیز نمی شوند که در نتیجه باعث فرسایش بیشتر ماشین آلات شده و زمان اورهال به هنگام تمیز کردن لجن را افزایش می دهند. استفاده از یک دستگاه مکنده دائم کار که امکان بازیابی حجمی به اندازه 5 تن در ساعت را فراهم می نماید، نه تنها زمان اورهال لازم برای دفع کردن لجن را کاهش می دهد که می تواند از کارکنان در برابر مسائل ارگونومیک مرتبط با خارج کردن دستی توده های لجن محافظت نماید. 

براده های فلزی تولید شده با ابزارآلات سایش و برش باید به وسیله یک مکنده صنعتی آب و خاک جمع آوری شوند. بعلاوه، مکنده های صنعتی برای مکش تراشه ها از سینی ها و تخلیه در ماشین briquetting مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تراشه ها

در برش همراه با آب، سبدهای ویژه در مکنده های بازیافت مایع، تراشه ها را از مایعات فلزکاری جدا می‌نمایند. در برش خشک، دستگاه های مکنده صنعتی خشک برای تمیز کردن براده ها از روی ابزالات و ماشین ها بکار می روند. استفاده از خرطومی های مقاوم در برابر سایش هنگام مکش تراشه ها مهم می باشد.

براده های مارپیچی

براده های مارپیچی حاصل از تراشکاری در حالت طبیعی می توانند باعث انسداد خرطومی های دستگاه مکنده صنعتی شوند بنابراین در صورت استفاده از مکنده صنعتی برای جمع آوری آنها باید خرطومی هایی با قطر بزرگتر بکار برد.

ضایعات ناشی از پانج کردن

برای جمع آوری ضایعات فلزی ناشی از پانچ کردن صفحات فلزی، می توان از دستگاه های مکنده صنعتی خشک و نازل ها یا سیستم های مکش دائم کار با حجم بالا که بطور پیوسته این ضایعات را از روی سینی ها مکش کرده و در مخازن ویژه تخلیه می کنند، استفاده نمود.

پوسته های ناشی از نورد

جمع کردن براده های پولکی تشکیل شده  هنگام نورد گرم فولاد، با یک مکنده صنعتی خشک امکان پذیر نیست و سیستم های مکنده دائم کار سنگین برای انجام این عملیات مناسب تر هستند.

سرباره

بطور کلی،برای جمع آوری این تکه های ساینده با اشکال بی قاعده یا گرانولی ناشی از جوشکاری زیر پودری نیاز به مکنده های دائم کار سنگین می باشد و اتومات کردن فرایند حذف سرباره با استفاده از یک مکنده صنعتی مرسوم می باشد.

Flux

این پودرهای ریز منبع گرد و غبار معلق در هوا می باشند و از جوشکاری اتوماتیک در مقیاس وسیع، ایجاد می شوند. برای مکش پودرهای ریز باید از دستگاه های مکنده خشک استفاده کرد. با استفاده از لوازم جانبی ویژه، پودر فلاکس قابل بازیافت و استفاده مجدد می باشد.

براده های ناشی از سمباده زنی

جمع آوری براده های ناشی از سمباده زنی دستی فلزات غالبا مشکل بوده و این براده ها به مشکل گرد و غبار معلق در هوا تبدیل می شوند. بسته به نوع ماده، می توان از یک مکنده خشک برای تمیز کردن براده های ناشی از سمباده زنی در پایان شیفت کاری استفاده کرد. اما در مورد گرد و غبار قابل احتراق باید از مکنده های ضد انفجار برای حذف سریع این گونه مواد استفاده نمود.

محیط شات بلاست

خطر سُر خوردگی و مسائل ارگونومیک  همواره در محیط های شات بلاست و مکان‌هایی که مواد ساینده دمش می شوند، مطرح می شود. اگر ماشین های شات بلاست نشت کنند یا مواد در  بخش های دستگاه گیر کرده و در محیط پخش شوند، سطح لغزندگی زمین مانند یخ خواهد بود. با توجه به اینکه مواد مورد استفاده سنگین هستند، روش های نظافت دستی، خطر اسیب دیدگی پشت را به همراه دارند. مکنده های دائم کار و کار سنگین با قدرت مکش بالا برای نظافت چنین محیط هایی توصیه می شوند.

مواد ساینده خشک

مواد ساینده  غیر مخرب نظیر نشاسته ذرت، پوست گردو و ساچمه های پلاستیکی قابل احتراق هستند و نیازمند مکنده های ضد انفجار طراحی شده برای نواحی  Class 2 Div IIمی باشند. گرد و غبار ممکن است حاوی مواد خطرناک همانند کادمیم و سیلیس باشد که در این صورت استفاده از مکنده های مجهز به فیلتر هپا ضروری می باشد.

مواد ساینده ( تر)

محیط ماشینکاری جریان ساینده (AFM) دارای مشخصه ها ویسکوالاستیک یا شبه لاسیتک می‌باشند. دستگاه مکنده سنگین کار نیاز به نظافت دستی محیط را برطرف می سازد و مواد را برای استفاده مجدد جمع آوری می نماید.

فیبر کربن

گرد و غبار ایجاد شده در اثر ماشینکاری فیبر کربن، ریز، لغزنده و رسانا هستند. این نوع گرد و غبار برای بخش های الکترونیکی تجهیزات مضر بوده و می توانند شرایط لغزنده ایجاد نمایند، بنابراین نیازمند نظافت پیوسته می‌باشند. بهترین نوع مکنده صنعتی برای مکش گرد و غبار فیبر کربن، مکنده های هوا کار متصل به زمین با بازده بالا، فیلتر رسانا می باشند.

بطور کلی با توجه به توضیحات ارائه شده، تنها یک مدل دستگاه جاروبرقی صنعتی برای برطرف کردن کلیه نیازهای نظافتی صنعت فلزکاری مناسب نمی باشد اما دستگاه های مکنده صنعتی مناسب برای تقریبا هر کاربردی در این صنعت عرضه شده اند. مشورت با یک کارشناس دستگاه های مکنده صنعتی می تواند به شما در شناخت نوع نیازهای محیط کاریتان کمک کرده و به یافتن راه حلی ایده ال برای افزایش زمان کار تجهیزات، ایجاد یک محیط کار سالم تر و محافظت از مواد و تجهیزات گرانقیمت منجر شود.